ο διαδραστικός πίνακας...

Οι διαδραστικοί πίνακες (δ.π.) αποτελούν άλλο ένα εργαλείο προς διδακτική αξιοποίηση στα χέρια του εκπαιδευτικού. Τα πλεονεκτήματα είναι πολλά. Κατ’ αρχάς οι μαθητές σήμερα είναι εξοικοιωμένοι με την παρουσία και χρήση οθονών  στην καθημερινότητά τους. Κατά συνέπεια το μάθημα με διαδραστικό πίνακα διεγείρει τη προσοχή τους και κινεί το ενδιαφέρον τους. Κάτι τέτοιο μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμο τόσο στην έναρξη όσο και σε άλλα σημεία της διδακτικής ώρας.

Επιπλέον, το διδακτικό αυτό εργαλείο αυξάνει δραστικά τον αριθμό των μαθησιακών πηγών που έχει στη διάθεση του ο εκπαιδευτικός, όπως εικόνες, διαγράμματα, βίντεο, παιχνίδια, χάρτες, πληροφορίες από το διαδίκτυο, προσομοιώσεις πειραμάτων και όποια άλλη εφαρμογή μπορεί να έχει ένας υπολογιστής. Έξάλλου η χρήση του διαδραστικού πίνακα, αντί πληκτρολογίου ή οθόνης υπολογιστή, είναι πιό απλή και άμεση τόσο για το μαθητή όσο και για τον καθηγητή. Το τελευταίο αποδεικνύεται περισσότερο ωφέλιμο στις μικρότερες σχολικές τάξεις.

Ακόμα, η μαθησιακή εμπειρία  με το διαδραστικό πίνακα γίνεται πολυδιάστατη και μπορεί να ανταποκριθεί σε διαφορετικούς τύπους μάθησης των παιδιών. Για παράδειγμα, ο οπτικός τύπος έχει τη δυνατότητα να δει και να κατανοήσει μέσα από πληθώρα εικόνων, χαρτών και προσομοιώσεων. Ο ακουστικός τύπος μορεί να μάθει με τη βοήθεια ήχων, ηχογραφημένων περιγραφών, μουσικής και παιχνιδιών με λέξεις. Για τον κιναισθητικό τύπο μαθητή, ο δ.π. προσφέρει την ευκαιρία να γνωρίσει μέσα από την αφή, την κίνηση και την πράξη.

Το σημαντικότερο όμως πλεονέκτημα του διαδραστικού πίνακα είναι η δυνατότητα για αυξημένη αλληλεπίδραση ανάμεσα σε μαθητές ή εκαιδευτικούς με το μαθησιακό υλικό αλλά και αναμεταξύ τους. Πιο συγκεκριμένα, παρέχει ευκαιρίες και μέσα για συζήτηση, ανάδειξη και επεξεργασία ιδεών από όλα τα μέλη της τάξης. Επιπροσθέτως, όλοι μπορούν να δράσουν και να συμμετάσχουν στο μάθημα με επίκεντρο τον δ.π. Τέλος, ευνοείται η συνεργατική μάθηση με μαθητές και ομάδες να εργάζονται από κοινού για να λύσουν προβλήματα και να πραγματοποιήσουν δραστηριότητες.

Αν οι προϋποθέσεις αλληλεπίδρασης που αναφέρθηκαν δεν ισχύσουν, τότε η χρήση του διαδραστικού πίνακα ενδέχεται να ενισχύσει το ήδη υπάρχον δασκαλοκεντρικό διδακτικό μοντέλο παθητικής μάθησης. Τότε μιλάμε ασφαλώς για το σημαντικότερο μειονέκτημα του δ.π.

Στα μειονεκτήματα του εν λόγω εργαλείου ΤΠΕ συγκαταλέγονται επίσης το κόστος αγοράς και συντήρησης, η απαίτηση για εκπαίδευση διδακτικού προσωπικού και η ανάγκη τεχνικής υποστήριξης. Όλα αυτά όμως μπορούν να υπερκεραστούν, αρκεί η ενσωμάτωση της χρήσης του διαδραστικού πίνακα στη διδασκαλία να είναι ισορροπημένη, ουσιαστική και σύμφωνη με τις αρχές της συνεργατικής μάθησης.

Σε περίπτωση που το εργαστήριο Φυσικών Επιστημών είναι εφοδιασμένο με δ.π. ή ακόμα καλύτερα με διαδραστικό προβολέα, υπάρχουν πολλοί τρόποι για την διδακτική του αξιοποίηση π.χ. ο τίτλος και οι διδακτικοί στόχοι του μαθήματος μπορούν να προβληθούν άμεσα. Έτσι οι μαθητές θα γνωρίζουν τι πρόκειται να ερευνήσουν και να μάθουν. Στο τέλος δε του μαθήματος, δίνεται η δυνατότητα στον εκπαιδευτικό για συνολική ανασκόπηση και αξιολόγηση με κάποιο παιχνίδι ή άλλη δραστηριότητα.

Έπειτα ο δ.π. προσφέρει πληθώρα εικόνων, βίντεο, ήχων, κειμένων για όλα τα μαθήματα Φυσικών Επιστημών. Αυτό τροφοδοτεί συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών από τους μαθητές και τον καθηγητή. Εδώ το φωτόδεντρο και τα σχολικά διαδραστικά βιβλία μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολύ αποτελεσματικά.

Πληθώρα προσομοιώσεων και μοντέλων μπορούν να προβληθούν για να διευκολύνουν τους μαθητές να κατανοήσουν έννοιες και φαινόμενα όπως η δόμη του ατόμου, οι χημικές αντιδράσεις, η θερμοκρασία, το ηλεκτρικό ρεύμα, η δομή του κυττάρου, το DNA, η δύναμη της τριβής και τόσα άλλα.

Επίσης πειράματα προσομοίωσης μπορούν να πραγματοποιηθούν με τη βοήθεια του δ.π. και όλοι οι μαθητές μπορούν να ρυθμίσουν τις μεταβλητές και να πραγματοποιήσουν το πείραμα. Ενδεικτικά αναφέρεται η κατασκευή ενός ηλεκτρικού κυκλώματος και η μέτρηση τιμών τάσης και έντασης σε διάφορα σημεία του. Ακόμα και η γραφική παράσταση των αποτελεσμάτων μπορεί να γίνει στο ίδιο περιβάλλον.

Ένας ακόμη τρόπος διδακτικής αξιοποίησης του διαδραστικού πίνακα είναι και η παρουσίαση εργασιών (π.χ στη ρύπανση του περιβάλλοντος) από μαθητές ή ομάδες, με τρόπο που είναι άμεσος και ενδιαφέρων για το ακροατήριο.